79 jaskiń spełnia kryteria deniwelacji lub długości (25 m deniwelacji lub 100 m długości)
Zestawienie jaskiń Czerwonych Wierchów na przekroju.
Zestawienie jaskiń Miętusiej, Czarnej, Zimnej i mniejszych w rejonie na planie.
Ogólne Informacje o Rejonie
Tatry Zachodnie
to część masywu Tatr
leżąca na zachód od przełęczy Liliowe. Zbudowana jest ona głównie z łupków
krystalicznych oraz wapieni i dolomitów, które przecinają masyw Tatr Zachodnich
kilkoma pasami o kierunku równoleżnikowym. Przykrywają one od północy
krystaliczny trzon Tatr. Najwyższe szczyty wapienne -
Czerwone Wierchy (Kopa Kondracka 2004, Małołączniak 2096, Krzesanica 2122
i Ciemniak 2096) ustępują wysokością najwyższym szczytom Tatr Zachodnich
zaledwie o około 100-150 m (Bystra 2248, Starorobociański Wierch 2176).
Pasy wapieni zostały przecięte kilkoma dolinami przebiegającymi z południa
na północ, z których na szczególną uwagę zasługuje
Dolina Kościeliska, w której intensywnie erodowanych ścianach znajduje
się blisko połowa znanych jaskiń tatrzańskich. Rejon Czerwonych Wierchów
obfituje w kotły polodowcowe, gdzie rozwinęły się na skutek odprowadzania
wód polodowcowych systemy jaskiniowe o wybitnie pionowym charakterze.
Większe systemy jaskiniowe występują również w masywie Kominiarskiego Wierchu,
Giewontu i w Zawracie Kasprowym. Bardzo ciekawy jest problem Giewontu, gdzie
mimo wybitnych predyspozycji terenowych nie są znane większe jaskinie.
W drugiej wielkiej dolinie wapiennej Tatr Zachodnich -
Dolinie Chochołowskiej znana jest jedynie jedna duża jaskinia.
Historia badań jaskiniowych w tym rejonie sięga początków XIX w, przy czym początek naprawdę intensywnej działalności datuje się na lata 20-te i 30-te XX-go wieku. Do lat 50-tych naszego wieku penetracja jaskiniowa ograniczała się do jaskiń leżących nisko i rozwiniętych generalnie poziomo, choć nie stroniono od pokonywania niewielkich przeszkód pionowych, jeśli już na nie natrafiono. Wśród nazwisk związanych z tym okresem należy koniecznie wymienić Mariusza Zaruskiego oraz braci Tadeusza i Stefana Zwolińskich.
Od początku lat 50-tych datuje się początek rozwoju taternictwa jaskiniowego
z prawdziwego zdarzenia. Pionierskie w swym charakterze wyprawy krakowskiego
Klubu Grotołazów do Jaskini Miętusiej zapoczątkowały fazę intensywnej eksploracji
systemów pionowych, których otwory leżały wyżej niż sięgały zainteresowania
przedwojennych grotołazów. W roku 1959 zakopiańczycy odkryli otwór Jaskini
Śnieżnej,
gdzie dość szybko osiągnięto głębokość -568 m. Stała się ona, jak też kilka
innych (przede wszystkim Ptasia Studnia), odkrytych w podobnym czasie jaskiń,
kolebką w pełni nowoczesnego Taternictwa Jaskiniowego, dorównującego najnowszym
trendom światowym. Dzisiaj, choć
podziemia Tatr są poznane dość dobrze w porównaniu z innymi rejonami krasowymi
świata, trudno mówić o wyczerpaniu możliwości eksploracyjnych w polskich
Tatrach. Co roku wyprawy grotołazów przynoszą wieści o nowych, często znacznych
odkryciach, a na tatrzańskich mapach pojawiają się nowe, niejednokrotnie niemałe
jaskinie. Można sądzić, że odkrycia byłyby dużo większe, gdyby nie to, ze
uczestniczy w nich w sumie niewielka ilość osób.
Panorama z Hali Pisanej. foto: D. Bartoszewski,
(nawigacja myszką) |
Wąwóz Kraków. foto: D. Bartoszewski,
(nawigacja myszką) |
POWRÓT WYŻEJ:
tutaj możesz wrócić do menu opisów szczegółowych regionów.
POWRÓT NA STRONĘ TYTUŁOWĄ:
tutaj możesz wrócić na stronę tytułową.
Ostatnia zmiana 2018.11.06