Saksofon - pozycja przyjmowana w ostatniej fazie dojrzewania (zob.).
Sala - powstaje najczęściej na skrzyżowaniu korytarzy jaskiniowych (zob.), przewyższając je znacznie rozmiarami, w szczególności szerokości. Nie jest tworem liniowym tak jak korytarz, raczej można się w niej poruszać w wielu kierunkach a nawet w przestrzeni.
Samoasekuracja - asekuracja (zob.) solisty (zob.).
Schemat techniczny - zob.: Plan techniczny.
Schron - schronisko, rzadziej mówimy tak o deszczochronie.
Second-skin - (ang.: druga skóra) kolorowe gatki z ciasno przylegającego materiału, bez których w chwili obecnej żaden szanujący się ekstremalista (zob.) nie może zaistnieć.
Sezon - część roku, podczas której uprawiamy określony typ wspinaczki (zob.). W skałkach (zob.) nie ma w zasadzie wyodrębnionych sezonów - skałołazi (zob.) wspinają się od wczesnej wiosny do późnej jesieni, a w zimie pakują (zob.) lub jeżdżą do Hiszpanii. W każdym razie przejścia zimowe w skałkach nie są odrębnie klasyfikowane. W górach średnich i wysokich - także w Tatrach (zob.) - za sezon zimowy uważa się zimę kalendarzową; zostało to oficjalnie przyjęte przez UIAA (zob.). Mimo to trwają ciągłe dyskusje i zapadają dziwne ustalenia. Np.: władze Nepalu ustaliły niegdyś, że sezon zimowy w Himalajach trwa do końca... stycznia! Tatry są znacznie mniejsze od Himalajów i pewnie dlatego po dziś dzień sezon zimowy trwa tam - dla niektórych... od początku grudnia do końca kwietnia. Jakoby panują w tym okresie w Tatrach warunki zimowe. No cóż, w Tatrach w lipcu też mogą wystąpić warunki zimowe (i to jakie!). Skąd się to bierze? Po prostu przejścia zimowe mają znacznie wyższą rangę sportową niż letnie, stąd przemożna chęć "uzimowiania" przez niektórych swoich jesiennych i wiosennych wyczynów. Np. należy pamiętać, że Tatry - w lecie traktowane treningowo - w zimie stają się całkiem dużymi (i niebezpiecznymi!) górami.
Shunt - samozaciskowy przyrząd stosowany w czasie zjazdów do autoasekuracji (zob.), oraz awaryjnie do wychodzenia.
Siadać - (I) siadły buły (zob.) - niedobrze. Znaczy, że łojant (zob.) jest zmęczony i może będzie dojrzewanie (zob.), odpalenie (zob.) i glebowanie (zob.);
- (II) siadła kostka - znaczy, że łojant założył dobry (aczkolwiek pracujący kierunkowo, o czym nie należy zapominać) punkt asekuracyjny (zob.) w postaci kostki (zob.);
- (III) siadła psycha - uuu! Niedobrze! (zob.: Psycha.) Trzeba wtedy szybko wrzucić jakąś kostkę. Kiedy ta kostka dobrze siądzie, psycha łojanta rośnie i zjawiska dojrzewania - i następne - nie zachodzą.
Skala trudności - skala, według której ocenia się trudności wspinaczkowe różnych dróg; w Tatrach - skala przymiotnikowa, zwana też skalą Paryskiego (W. H. Paryski - znany taternik, andynista, publicysta - autor wielotomowego przewodnika po Tatrach). Obejmuje ona stopnie: od 0 (bez trudności) do VI (skrajnie trudno). Niestety, dziś dla ekstremalisty (zob.) tzw. "stare VI" to może być "teren turystyczny"; w związku z ogromnym postępem w technice wspinania taka skala przestała wystarczać. Najliczniejszym rozwinięciem skali Paryskiego jest skala Kurtyki. (Wojciech Kurtyka - nasz wielki himalaista, zdobywca wsch. ściany Dhaulagiri, zach. ściany Gasherbruma IV, autor wielu innych świetnych przejść - przy tym znakomity wspinacz skalny). Według tej skali na określenie trudności powyżej klasycznej szóstki dodaje się kolejne cyfry, np.: VI.1,VI.2... itd.... VI.6; ewentualnie różnicując dodatkowo, np. Vl.3+. W niektórych środowiskach funkcjonują jeszcze inne skale, spośród których najbardziej znana jest skala śląska (5.1,... itd.... 5.12) wzorowana jakby trochę na amerykańskiej (ale inna). Stosowana jest także skala UIAA (zob.), czyli powyżej VI, VII, VIII itd. (niekiedy w Tatrach). Piskarze (zob.) używają jeszcze innej. Zamęt powiększają przybysze z różnych stron świata: każdy przywozi swoją skalę. W kraju powoli zwycięża skala Kurtyki.
Skała - luźne lub zwięzłe skupienie jednego, częściej kilku lub kilkunastu minerałów powstałe wskutek określonego procesu geologicznego i stanowiące odrębną jednostkę geologiczną w budowie skorupy ziemskiej. Zależnie od sposobu powstania dzielą się na magmowe, osadowe i metamorficzne
Skały krasowiejące, rozpuszczalne - skały, w których dzięki ich stosunkowo łatwej rozpuszczalności w wodach spotykanych w przyrodzie, mogą się rozwijać procesy krasowe (zob. też: Kras, Krasowienie). Do takich skał należą wapienie, dolomity i inne skały węglanowe, skały solne, gips.
Skałki - niezmiernie złożone zjawisko wspinaczkowo-wypoczynkowo-towarzysko-ekstremalne. Dlatego nie będziemy go dokładniej objaśniać.
Skałołaz - także: skałkowiec. Przeciwieństwo zaspiarza (zob.). Łojant (zob.) operujący wyłącznie w skałkach (zob.).
Sklarować - zob.: Klarowanie.
Skoczyć na drąg - zabrać się do intensywnego pakowania (zob.).
Skok - rodzaj dynamicznego (i bardzo ryzykownego!) wspinania. Skoki mają własną skalę trudności (I-IV). Skoki stosują głównie ekstremalni piskarze (zob.) w piaskownicy (zob.).
Skrajny tatrzański - zob.: Tatrzański skrajny.
Skyhook - mały haczyk do zawieszania się na skale; używany głównie do hakówek (zob.) (ang.: Sky - niebo, Hook - hak).
Smycz - lina stosowana dawniej jako dodatkowa asekuracja zjazdu.
Solo - samotne przejście drogi z samoasekuracją (zob.) lub bez; wtedy - na żywca (zob.).
Solista - łojant (zob.), który chodzi solo (zob.).
Spąg - "podłoga" sali (zob.) bądź korytarza jaskiniowego (zob.).
Speleolog - słowo tak mocno nadużywane że dzisiaj nazywa się tak każdego kto zwiedza jaskinie. Powinno jednak oznaczać naukowca badającego jaskinie lub zajmującego się w nich naukami pokrewnymi tj. geologią, hydrologią dzięki którym to badaniom uzyskuje się wiele ciekawych, z punktu widzenia nauki, informacji.
Speleologia - dział geografii fizycznej - nauka o jaskiniach.
Speleokonfrontacje - odbywające się raz w roku, w połowie października, ogólnopolskie spotkanie grotołazów (zob.), którego gwoździem programu są pokazy slajdów i filmów, prezentujące głównie tematykę polskich wypraw (zob.) zagranicznych. W odróżnieniu od Speleospotkań (zob.), cieszą się coraz większą popularnością.
Speleomistrzostwa - odbywające się raz do roku mistrzostwa grotołazów (zob.).
Speleospotkania - odbywające się raz w roku, w maju, w okolicach Olsztyna (zob.) koło Częstochowy ogólnopolskie spotkanie grotołazów. Niestety cieszą się mniejszą popularnością niż dawniej.
Spinaczka - proponowany przez nas termin na określenie łojenia (zob.) po trawersie (zob.). (zob. też: Wspinaczka, Zspinaczka, Podpinaczka.)
Spit - nit ekspansywny, wbijany w skałę przy użyciu spitownicy (zob.). Łatwość wbijania spitów spowodowała istny zalew spitowanych dróg: w Europie Zachodniej spituje się wszystko - trzeba; czy nie trzeba; czasem rządek spitów biegnie obok rys umożliwiających klasyczną asekurację (zob.) przy użyciu kostek (zob.). Spitomania opanowała świat - ostały się tylko niektóre regiony wspinaczkowe USA, oraz pewne kraje, 
Spitowanie - zakładanie spitów (zob.) przy użyciu spitownicy (zob.) lub wiertarki.
Spitownica - przyrząd do wbijania spitów (zob.).
Spółdzielnia - metoda łojenia (zob.), polegająca na poręczowaniu drogi odcinkami przez "spółdzielców" aż do momentu, gdy któryś z nich zatknie sztandar na piku (zob.). Metoda używana bynajmniej nie tylko na wyprawach himalajskich.
Spręż - (I) stan znakomitego fizycznego i psychicznego przygotowania łojanta (zob.). Zdanie: "Jestem maksymalnie sprężony!" - oznacza, że ani chybi coś padnie (zob.);
- (II) chęć do działania.
SRT - (skrót od Single Rope Technique) technika której filozofia opiera się na użyciu jednej liny (zob.) stosowanej odcinkowo, natomiast zawsze jesteśmy wpięci w nią co najmniej dwoma przyrządami.
Stalaktyt - odmiana pipanta (zob.).
Stalaktyt sferolityczny - naciek w kształcie kuli, kilkucentymetrowej nawet średnicy, zakończony makaronem (zob.).
Stalagmit - odmiana pipanta (zob.).
Stalagnat - odmiana pipanta (zob.).
Stalówka - lina stalowa założona za zwyczaj na stałe, spełniająca rolę poręczówki (zob.).
Stały hak (przelot) - hak wbity tak mocno albo w taki sposób, że nikt go nie wybije. Stały przelot - to może być nit albo spit (zob.), lub mocno zatarta kostka (zob.). Uwaga! Większość stałych haków w Tatrach to haki stare.
Standard - trudna droga o ustalonej renomie, ale już nie ekstremalna - przebyta przez wielu wspinaczy.
Stanowisko asekuracyjne - w skrócie także: "stan" - miejsce w którym zaczyna się i kończy wyciąg (zob.) i z którego prowadzi się asekurację (zob.).
Stanowisko zjazdowe - miejsce w którym zaczynamy zjazd (zob.) na linie (zob.).
Statyk - zob.: Lina statyczna.
Stop - rodzaj rolki Petzla (zob.) służącej do zjazdu (zob.); blokującej się automatycznie, przeznaczonej do pokonywania dużych deniwelacji, szczególnie w jaskiniach.
Stoper - rodzaj kostki (zob.).
Strop - "sufit" korytarza (zob.) bądź sali (zob.) jaskiniowej.
Strzał do klamy - dynamiczny przechwyt (zob.), połączony często z rzutem ciała w stronę klamy (zob.).
Strzelanie - najokrutniejsza dla jaskini, chociaż efektywna metoda eksploracji (zob.). Stosuje się ją gdy inne metody stają się zawodne.
Strzemiono - kawałek taśmy lub liny służący do połączenia Poignee (zob.) z nogą.
Studnia - pionowy odcinek jaskini, najczęściej o przekroju zbliżonym do koła.
Styl - sposób pokonywania drogi, decydujący o wartości przejścia. We wspinaniu skalnym: RK (zob.) - stawiany najniżej, RP (zob.) i najwyżej ceniony - OS (zob.). Kryteria, pozwalające zaliczyć przejście do określonej kategorii stylu, bardzo się różnią w różnych ośrodkach wspinania. Niegdyś pewne znaczenie sportowe miały przejścia na wędkę (zob.) - obecnie nie są one klasyfikowane. W górach wyższych przy ocenie stylu bierze się pod uwagę różne inne czynniki, np.: czas przejścia drogi; poręczowanie drogi; liczebność zespołu (najwyżej cenione są przejścia w stylu alpejskim - w zespole dwu-trzyosobowym - oraz przejścia solowe (zob.), itp.
Superdireta - skrót od superdirettissima (z wł.) - droga jeszcze bardziej w linii spadku wierzchołka niż direta (zob.) - "droga kropli wody".
Super-friction - guma 124 generacji, używana na podeszwy butów wspinaczkowych dla ekstremalistów (zob.), głównie Firezów (zob.). Guma ta przykleja się do skały! (I co potem?).
Syfon - odcinek korytarza jaskiniowego (zob.) w kształcie litery U, V, zalany wodą bądź zasypany gruzem, piaskiem czy zamulony osadami aż do stropu (zob.). Syfony wodne pokonuje się nurkując (najdłuższy pokonany syfon w Polsce znajduje się w jaskini Kasprowej Niżnej i ma 333 m długości), inne można pokonać wykonując przekop (zob.).
System - jaskinia (zob.) powstała w wyniku połączenia dwu lub więcej jaskiń znanych wcześniej.
Sytuacja awaryjna - wszelkie tarapaty których konsekwencje stanowią zagrożenie dla życia i zdrowia grotołazów (zob.) lub łojantów (zob.).
Syty - (I) łojant (zob.) jest syty, gdy naje się otrębów;
- (II) wyciąg (zob.) jest syty, gdy dał łojantowi popalić;
- (III) jaskinia (zob.) jeśli jej przejście dało grotołazowi (zob.) pełne zadowolenie (czyt. w dupę);
- (IV) syty może być także sezon.
Szczelina inicjalna - powstaje w sposób naturalny, w spękaniach skały krasowiejacej (zob.), przez które płynie woda. Po ich poszerzeniu staje się ona zaczątkiem korytarza.
Szkic techniczny - zob.: Plan techniczny.
Szpej - (I) całokształt sprzętu wspinaczkowego poza liną (zob.). Słowo "całokształt" bardzo tu pasuje, bo jest równie szpetne, jak słowo szpej. Przed pójściem na drogę trzeba się zaszpeić - tzn. dobrać sobie odpowiedni zestaw szpeju, optymalny na danej drodze - i zawiesić go w sposób uporządkowany na szpejarce (zob.). Uwaga: większość wspinaczy mówi: "szpeju" - podczas gdy poprawniej jest podobno: "szpeja". My idziemy za większością, choć ona jakoby nie zawsze ma rację;
- (II) dla grotołazów szpej to również nazwa mocnego worka, w którym transportujemy szpej po jaskini (również liny i inne klamoty). Jest to przekleństwo grotołazów i adresat wielu niecenzuralnych słów. Podobno bez niego wszystkie jaskinie są łatwe.
Szpejarka - (I) dla wspinaczy to pętla na której zawiesza się odpowiedni zestaw sprzętu potrzebny do przejścia określonej drogi;
- (II) dla grotołazów to mały woreczek sprzętowy noszony przy uprzęży, zwierający osobiste, nie używane w danym momencie przyrządy, zapas karbidu itp. Szyty z bardzo mocnego, nieprzemakalnego materiału o owalnym dnie i ściankach wysokich na 20-30 cm.
Szychta - okres czasu na który wychodzi się z biwaku. W czasie jej trwania eksploruje (zob.) się jaskinie lub ją rozpoznaje czy kartuje (zob.).
Szczotki - krystaliczne skupienia kalcytu na ścianach.
Szturm-żarcie - wysokoenergetyczne jedzenie, zabierane przez wspinaczy na łojenie (zob.) lub przez grotołazów na akcję. Składa się głównie z czekolady, batoników, liofilizatów (zob.), Power Bary. W mrocznej przeszłości stosowano u nas dietę z makaronu, dżemu itp. Niektórzy woleli otręby i marchewkę (zob.: Żarełko).
