Jamka wirowa - językowate zagłębienie na powierzchni osadu, powstałe wskutek erozyjnej działalności prądy wody, po stronie doprądowej (zob.) jest ostro zarysowane i stosunkowo głębokie, po stronie zaprądowej (zob.) spłaszcza się i zanika. W osadach kopalnych jamki wirowe zachowują się jako odlewy na dolnej powierzchni ławic piaskowców. Powstają na ścianach i stropie jaskiń przy burzliwym przepływie wody. Pozwalają na określenie kierunku w którym płynęła woda w danych partiach jaskini krasowej (zob.)
Jaskinia - naturalna pustka skalna, lub system takowych, o rozmiarach umożliwiających eksplorację (zob.) przez człowieka.
Jaskinia krasowa - to jaskinia utworzona w wyniku rozpuszczania się skał krasowiejących (zob.) przez wody opadowe lub rzadziej przez wody hydrotermalne, zwykle wzdłuż szczelin tektonicznych lub fug międzyławicowych. W tego typu jaskiniach często występują nacieki (zob.)
Jaskinia pierwotna - powstaje równocześnie ze skałą w której występuje. Przykładami są jaskinie lawowe lub jaskinie w koralowcach.
Jaskinia turystyczna - to taka która jest udostępniona dla szeroko rozumianego ruchu turystycznego.
Jaskinia wtórna - powstaje w skale już po jej ostatecznym uformowaniu. Są to najliczniej występujące obiekty. Zaliczamy do nich np. jaskinie krasowe (zob.) i tektoniczne.
Jaskinie - jedno z najlepszych pism jaskiniowych w Polsce. Dawniej aperiodyk, a od początku 1998 roku regularnie ukazujący się najpierw dwumiesięcznik, a potem kwartalnik.
- (II) zob.: Grotołaz
Jaskóła - faza lotu (zob.) pomiędzy odpaleniem (zob.) a glebowaniem (zob.) lub wyłapaniem (zob.).
Jedynka - specjalny haczyk do wąskich szczelin jedyny polski wkład do światowego zestawu haków - wymyślił go Czesław Momatiuk, nasz wielki alpinista (zob. też: Rurp).
Jeziorko - naturalny zbiornik wodny we wnętrzu jaskini. Stanowi jej integralną część. Jeziorka zazwyczaj szokują swym pięknem i urokiem. Pokonuje je się przechodząc (jak jest płytkie i duże), lub przepływając pontonem. Jeziorka w przesycie stają się przekleństwem.
Jumar - niezwykle rzadko używany już dziś przyrząd do wychodzenia po linie, budową i zasadą działania zbliżony do Poignee (zob.). Krzywka (zob.) zamiast zębów posiadała poprzeczne frezy.
Jura - największy region występowania jaskiń w Polsce, ponad 1000 jaskiń i schronisk skalnych. To też (a może przede wszystkim) bardzo popularny rejon wspinaczkowy. W warunkach polskich swoiste przedszkole wszystkich wspinaczy - choć nie brak i tu trudnych dróg - zanim udadzą się na poważne łojenie w góry.
Juvel - doskonała, choć coraz rzadziej używana do gotowania maszynka benzynowa.
