Jaskinia Czarci Dół (Na Łopieniu)

DLUGOSC:          125 m.
GLEBOKOSC:        - 14 m.
WYSOKOSC OTWORU:  ok. 770 m npm.
POLOZENIE OTWORU: Lopien, Gmina Dobra.

PODSUMOWANIE: Zwiedzanie nieco uciazliwe (ciasne korytarze, trudnosci wspinaczkowe do IV - przydatna lina). Poludniowe partie jaskini sa dosc kruche, niebezpieczne.

OPIS JASKINI: Schodzimy nim na dno charakterystycznego zapadliska, w ktorym znajduje sie okazaly, trojkatny otwor studni, prowadzacej do jaskini. Studnia wejsciowa (2,0 - 3,0 m) prowadzi do szczeliny o przebiegu NW-SE. Od podnoza studni ku NW biegnie wysoki na 1,8 m korytarz dlugosci 4 m. Natomiast na SE odchodzi stromo opadajacy, waski korytarz, ktory po okolo 2,5 m rozgalezia sie: na NE korytarzyk dochodzi do Gornej Komory, natomiast na SE stromo wznoszaca sie szczelina dochodzi po okolo 2 m do kolejnego rozgalezienia. Stad stromo na NE prowadzi 2 m dlugosci szczelina, natomiast na S poprzez ciasny przelaz wchodzimy do podluznej Nowej Komory. Zaraz za wspomnianym przelazem odchodzi na E korytarz, ktory po l m zakreca na polnoc i po okolo 2 m uchodzi ponownie w Nowej Komorze. Komora ta ma dlugosc okolo 8 m, szerokosc do 2,9 m i wysokosc do 3,5 m. w srodkowej czesci znajduje sie plytka studzienka, przez ktora schodzimy do stromej pochylni. Pochylnia doprowadza do 2,4 m wysokosci progu, za ktorym znajduje sie okazala Dolna Komora. Rownolegle do korytarza z pochylnia biegnie podobny stromy korytarz, ktory laczy sie nad wspomnianym progiem.
W poludniowej czesci Nowej Komory znajduje sie 1,5 m glebokosci studzienka, ktora schodzimy do Sali Ewy. Jest to niewysoka komora (do 1,5 m wysokosci), w ktorej ku polnocy znajduje sie opadajaca wneka okolo 3 m dlugosci, natomiast w czesci poludniowej przez zaciskowa (Z II) studzienke (1,5 m glebokosci) i ciasny przelaz przedostajemy sie do kruchych (niebezpiecznie) Debickich Partii. Wspomnianym przelazem wchodzimy do rozszerzenia, gdzie znajduja sie dwie studzienki (1,0 i 1,2 m glebokosci). Sprowadzaja one do dwoch niewielkich komor polaczonych ciasnym korytarzykiem. Wschodnia sala ma polaczenie wspomniana zaciskowa studzienka z Sala Ewy. Wysokosc Debickich Partii dochodzi do 1,0 m.
Natomiast w stropie opisanej juz Dolnej Sali, na wysokosci 5,0 m znajduje sie komin (trudnosci IV), wychodzacy w bocznym korytarzyku opisanej wczesniej Gornej Komory. Komora ta ma wymiary l ,0 x 5,0 m i wysokosc do okolo 3 m. Odchodza od niej na N i E dwie szczeliny okolo 2 m dlugosci, z Dolnej Komory z kolei odchodza trzy korytarze:
okolo 3 m dlugosci biegnacy na SSE, okolo 2 m dlugosci na S oraz prowadzacy do 2,0 m wysokosci progu na NNE. Za tym progiem znajduje sie charakterystyczne skrzyzowanie dwoch szczelin zwane Krzyzowka. Wysokosc korytarza dochodzi do okolo 4 m, szerokosc natomiast nie przekracza 0,5 m. Przez niski przelaz wchodzimy do slepego korytarzyka na SE zwanego Piwniczka. Ma on dlugosc okolo 5 m i wysokosc dochodzaca do 1,5 m. Zakonczony jest on niedostepna szczelina, za ktora widac dalsze partie korytarza. Przed zawaleniem sie poludniowej czesci Dolnej Komory w kwietniu 1997 r., mozna bylo wejsc do tych partii korytarzykiem od S.
W Krzyzowce znajduje sie rowniez ciasna studzienka glebokosci 1,0 m sprowadzajaca do rownoleglej do Piwniczki ciasnej szczeliny dlugosci okolo 6 m. Jej SE kraniec laczy sie niedostepna szczelina z Piwniczka, natomiast od NW uchodzi w opisanym dalej Limanowskim Korytarzu, z Krzyzowki na NWW odchodzi dwukrotnie zalamany, wysoki korytarzyk dlugosci okolo 5 m, zakonczony zwezajaca sie szczelina, w jego koncowej czesci znajduje sie ciasna studzienka 1,0 m glebokosci, ktora wychodzi w Limanowskim Korytarzu. Od Krzyzowki na N biegnie wspomniany Limanowski Korytarz. Zakreca on lagodnie na NW, gdzie po ok. 3 m znajduje sie niewielkie rozszerzenie. Tu lacza sie z Limanowskim Korytarzem wspomniane wczesniej korytarze. Od NE znajduje sie ciasne okolo 4 m dlugosci obejscie glownego korytarza. Od rozszerzenia Limanowski Korytarz biegnie dalej na NNW i po okolo 6 m (pokonujac dwa prozki po 1,5 m wysokosci) skreca na polnoc. Po okolo 2 m zakreca na zachod i ponownie po 4 m skreca na N (przejscie utrudnia blok skalny). Tu korytarz wznosi sie i po okolo 3 m sie konczy. Wysokosc tych partii wynosi 0,7 - 1,5 m, szerokosc 0,5 - 1,0 m.
Jaskinia osuwiskowa powstala w piaskowcach magurskich. Dno tworza gleba i liscie (ponizej studni wejsciowej), gruz skalny (w Gornej Komorze i Limanowskich Partiach) i glina (w Nowej Komorze i partiach na poludnie od niej).
Jaskinia posiada mikroklimat dynamiczny, zima nie jest wymrazana. Swiatlo dzienne siega korytarzy ponizej studni wejsciowej. Stwierdzono obecnosc pajakow i motyli. Zima hibernuja w niej nietoperze, w lutym 1997 r. stwierdzono wystepowanie przynajmniej 4 gatunkow nietoperzy: podkowca malego (Rhinolophus hipposideros), nocka duzego (Myotis myotis), nocka Brandta, wasatka (Myotis brandti mystacinus) oraz gacka brunatnego (Plecotus auritus). Flora nie byla obserwowana.

HISTORIA POZNANIA: Jaskinia przed 1996 r. nie byla wymieniana w literaturze. Po raz pierwszy w literaturze jaskinie parokrotnie wymienia ja W. Wisniewski (1996), blednie utozsamiajac z pobliska - wymieniana juz przez S. Sosnowskiego w 1914 r. - Jaskinia Zbojecka. Zlokalizowana zostala 24 czerwca 1995 r. przez B. Bubule, P. Lesieckiego i B. Sulkowskiego. Wczesniej wstepne partie mogly byc zwiedzane. Poznano wowczas partie do Dolnej Komory dlugosci okolo 50 m. 8 lutego R. Dadel i B. Szatkowski (Speleoklub Debica) oraz P. Lesiecki odkopali wejscie do Limanowskiego Korytarza wydluzajac jaskinie do okolo 80 m. 29 czerwca 1997 r. T. Mleczek (Speleoklub Debica), B. Bubula, P. Lesiecki i B. Sulkowski stwierdzili zawalenie sie poludniowej czesci Dolnej Komory. Nastapilo to w kwietniu po duzych opadach deszczu. Wydaje sie jednak, ze jaskinia sie ustabilizowala i nie groza jej juz powazne zawaly. Po zawaleniu otworzylo sie wejscie do Nowej Komory i partii na S od niej, co wydluzylo jaskinie do 125 m. Pomiary wykonali 29 czerwca 1997 r. T. Mleczek (Speleoklub Debica), B. Bubula, P. Lesiecki i B. Sulkowski uzywajac busoli geologicznej Freiberg i tasmy parcianej. Plan opracowal T. Mleczek.

BIBLIOGRAFIA:

1. Tomasz Mleczek "Jaskinia Czarci Dol (Na Lopieniu)" - Jaskinie Polskich Karpat Fliszowych, tom 2 - pod red. Mariana Puliny, PTPNoZ, Warszawa 1997.

POWROT WYZEJ: tutaj mozesz wrocic na poprzednia strone.

POWROT NA STRONE GLOWNA: tutaj mozesz wrocic na strone tytulowa.

Ostatnia zmiana 2000.01.15.